Het project “Fading lights, the cross over from candle to LED” onderzoekt historische belichtingsmethodes. De focus ligt daarbij op de invloed die de overgang tussen verschillende technologieën heeft op het lichtbeeld.
Het onderzoeksproject kadert in de ruimere context van de geschiedenis van de podiumtechnieken. Het bouwt verder op het onderzoeksproject “Changement à Vue” dat het Kenniscentrum samen met de Zweedse universiteit Uniarts Stockholm heeft uitgevoerd. De focus wordt daarbij verschoven naar het gebruik van de belichting.
In de vorige PWO periode focusten we, binnen het “Changement à Vue”-project, op de geschiedenis van de podiummechanica. Van daaruit ontwikkelden we een visie rond een ‘taal van beweging’ die de betekenis van beweging op het podium verheldert en de relatie tussen de uitvoerende technicus (operator) en de ontwerper actualiseert. We ontwikkelden instrumenten, zoals het 1:4 schaaltheater, waarmee studenten en professionals aan de slag kunnen gaan om die visie te concretiseren in een hedendaagse context.
In dit project willen we de focus uitbreiden tot/verleggen naar de geschiedenis van de belichting. Concreet willen we daarbij onderzoeken hoe de fysieke omstandigheden en technische mogelijkheden de voorstelling, in al zijn verschillende deelaspecten, beïnvloedden. Licht heeft immers invloed op spel, decor, kostuum, make-up, perceptie van het publiek en visuele kwaliteit van de voorstelling. We vertrekken daarbij van het standpunt van de technicus/operator.
Het opzet wil vooral inspelen op de hedendaagse praktijk, waarin nieuwe technologie zoals LED en projectie de maker voor nieuwe uitdagingen stelt. Niet alleen worden technische parameters als kleurtemperatuur, spectrale verdeling, amberdrift, spreiding, … in vraag gesteld door de introductie van deze nieuwe technieken, ook de interfacing, nl. de verbinding tussen de operator en het licht als materie, vraagt om nieuwe inzichten.
De concrete onderzoeksvragen kunnen als volgt gedefinieerd worden:
- Wat zijn de exacte fysische materialen en omstandigheden waarin voorstellingen, in verschillende historische periodes, zich afspeelden?
- Is het mogelijk om een heldere afbakening te maken in de verschillende historische periodes om de evolutie van licht(ontwerp) te situeren? Kan dat gebeuren op basis van de technologische evoluties? En valt deze afbakening samen met de traditionele theatergeschiedenis?
- Wat is de invloed van de technologische ontwikkeling op het lichtbeeld, het decor, de kostuums, make-up, pruiken, de acteurs, het spel, de voorstelling en de visuele kwaliteit?
- Hoe verhouden deze evoluties zich tot de visuele perceptie van het publiek uit de tijdsperiode?
- Kunnen we het effect van de belichting reproduceren? En past deze reproductie dan binnen een hedendaags referentie- en perceptiekader?
Binnen dit onderzoekstraject willen we de methodologie ontwikkeld in het “Changement à Vue”-project verder uitbouwen. Vertrekkend vanuit desk- en fieldresearch worden een aantal ijkpunten afgebakend, waarna door middel van research by doing de technologie op schaal of virtueel wordt gereconstrueerd en getoetst aan de realiteit van de verschillende podiumdisciplines.
We werken daarbij samen met andere onderzoekers in ons veld (zowel academische als niet-academische). In de laatste fase van het onderzoek betrekken we ook specialisten uit andere disciplines.
Media
On line presentation for the OISTAT Lighting Design Working Group.
Presentation Kulturakademin Göteborg (pdf)
Publicaties
- Fading Lights, transities in theaterbelichting in een historische context – STEPP Magazine #28 (NL, PDF)
- Fading Lights, Transitions in theatre lighting in a historical context – Die Fierte wand #9 (EN, PDF)
- Fading lights (part 1) – Procen 2019/3 (EN, PDF)
- Fading Lights (part 2)– Procen 2019/4 (EN, PDF)
Onderzoekers
- Chris Van Goethem
- Anders Larsson (Uniarts Stockholm)
Timing
- 2017 – 2020
Partners
- Stockholm Academy of Dramatic Arts (SADA) Uniarts Stockholm (research website)
Met de steun van
- EHB PWO middelen
- Onderzoeksfonds Uniarts Stockholm
